flaga ue
„Dziś uczyniliśmy historyczny krok, z którego wszyscy możemy być dumni”, napisała po zakończeniu szczytu Rady Europejskiej przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Przywódcom państw członkowskim udało się osiągnąć porozumienie ws. nowego unijnego budżetu na lata 2021-2027 oraz Funduszu Odbudowy.
„Mamy porozumienie!”, napisał w mediach społecznościowych szef Rady Europejskiej Charles Michel. „Dziś uczyniliśmy historyczny krok, z którego wszyscy możemy być dumni”, dodała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Po ponad 4 dniach negocjacji – 90 godzinach trudnych rozmów, przywódcom państw członkowskim udało się osiągnąć porozumienie ws. nowego unijnego budżetu oraz wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027.
Szef Rady Europejskiej ogłosił osiągnięcie porozumienia we wtorek o godz. 5:30 nad ranem. Premier Morawiecki uznał porozumienie za „wielki sukces od strony finansowej i całej architektury nadzoru nad środkami budżetowymi”. „Porozumienie daje dla Polski ponad 124 mld euro w bezpośrednich dotacjach, razem z uprzywilejowanymi pożyczkami porozumienie daje Polsce 160 mld euro w cenach bieżących”, podkreślił premier.
„Premier Mateusz Morawiecki wynegocjował największe w historii środki z UE dla Polski. Jednocześnie m.in. we współpracy z Węgrami zablokowano arbitralne mechanizmy polityczne dot. ograniczania budżetu (wymagana jednomyślność w Radzie Europejskiej)”, napisał w mediach społecznościowych rzecznik rządu Piotr Müller.
Szczyt Rady UE: Miliardy na wsparcie
Unia Europejska przeznaczy 750 mld euro w dotacjach i pożyczkach na wsparcie państw członkowskich w walce z kryzysem wywołanym pandemią koronawirusa.
Wszyscy politycy: na czele z szefami unijnych instytucji oraz przywódcami państw członkowskich ogłosili sukces. Szefowa KE oświadczyła, że wartość porozumienia to w sumie 1,8 mld euro.
Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel ogłaszając porozumienie ws. unijnych finansów, powiedział, że „po raz pierwszy w europejskiej historii budżet będzie w jasny sposób powiązany z naszymi klimatycznymi celami, po raz pierwszy poszanowanie dla praworządności jest decyzyjnym kryterium dla wydatków budżetowych”. Jednak Polska i Węgry uważają zupełnie inaczej.
Premier Mateusz Morawiecki, po zakończeniu nadzwyczajnego szczytu Rady Europejskiej, zwołał konferencję prasową wraz z premierem Węgier Viktorem Orbanem. Stwierdził, że wypracowane porozumienie „to wielki sukces od strony finansowej i całej architektury nadzoru nad środkami budżetowymi”.
Morawiecki stwierdził, że w porozumieniu ws. unijnego budżetu i funduszu odbudowy nie ma bezpośredniego połączenia pomiędzy praworządnością a środkami budżetowymi.
Co zakłada porozumienie?
Porozumienie zawarte na szczycie UE zakłada powołanie Funduszu Odbudowy o wartości 750 mld euro. Z tej sumy 390 mld euro będą stanowiły bezpośrednie granty, a 360 mld euro pożyczki. Zmiany proporcji w stosunku do pierwotnej propozycji Komisji Europejskiej z maja br. to wynik długotrwałych rozmów unijnych przywódców. Początkowo KE proponowała 500 mld euro grantów i 250 mld euro pożyczek. Zmiany są efektem przedstawionej w nocy z poniedziałku na wtorek unijnym przywódcom kompromisowej propozycji Charlesa Michela.
W nowej wersji porozumienia znalazło się m.in. zmniejszenie o 10 mld euro (czyli o 25 proc.) funduszu sprawiedliwej transformacji energetycznej. Utrzymano zapisy o powiązaniu wypłat unijnych funduszy z praworządnością, ale złagodzono je. Dołożono bowiem dodatkowe kryteria zakładające, że decyzje dotyczące ewentualnych sankcji finansowych muszą być podejmowane z zachowaniem obiektywizmu, niedyskryminacji, jednakowego traktowania państw członkowskich i powinny być podejmowane w sposób bezstronny, w oparciu o dowody.
Cięcia dotknęły także wydatki na rolnictwo: zostaną zmniejszone o połowę do 7,5 mld euro, w programie badań i innowacji Horyzont środki skurczą się z 13,5 mld euro do 5 mld euro, a na program inwestycyjny InvestEU zamiast proponowanych 30,3 mld euro będzie 5,6 mld euro.
Niewielkie zmniejszenie w Funduszu Odbudowy dotknie świeże środki na politykę spójności. Zostaną one zmniejszone dla wszystkich państw członkowskich z 50 mld euro do 47,5 mld euro.
Wartość budżetu UE na lata 2021-2027 nie została zmieniona. Wyniesie 1,074 bln euro.
Praworządność a unijne miliardy
„W porozumieniu nie ma bezpośredniego połączenia pomiędzy praworządnością a środkami budżetowymi”, powiedział podczas zorganizowanej tuż po zakończeniu szczytu wspólnej konferencji z premierem Węgier szef polskiego rządu Mateusz Morawiecki. „(…) mechanizm (dot. praworządności – red), który ma być wypracowany, będzie podlegał walidacji Rady Europejskiej. Bez zgody Grupy Wyszehradzkiej nic się tutaj nie zadzieje, bo Rada Europejska to jednomyślność”.
W porozumieniu, pod którym podpisali się szefowie państw napisano, że „interesy finansowe Unii będą chronione zgodnie z zasadami ogólnymi zawartymi w Traktatach Unii, w szczególności zgodnie z wartościami określonymi w artykule 2 TUE. Rada Europejska podkreśla znaczenie ochrony interesów finansowych Unii. Rada Europejska podkreśla znaczenie poszanowania rządów prawa (punkt 22.; s. 16/68).
W punkcie 23. (s.17/68) porozumienia napisano: „Na tej podstawie wprowadzony zostanie system warunkowości mający na celu ochronę budżetu i Funduszu Odbudowy (Next Generation EU). W tym kontekście Komisja zaproponuje środki na wypadek naruszenia, które zostaną przyjęte przez Radę większością kwalifikowaną. Rada Europejska szybko powróci do tej kwestii”.
autor: EURACTIV.pl
