KonferencjaUE zainwestuje 150 mln euro w badania nad przeciwdziałaniem nowym wariantom koronawirusa. W tym celu zamierza uruchomić europejski program HERA Incubator. Plany obejmują nowe inwestycje badawcze, na które przeznaczone zostanie 30 mln euro z programu Horyzont 2020 oraz dalsze 120 mln euro z programu Horyzont Europa.

Nowy program zapewni środki do wykrywania i przeciwdziałania dalszym mutacjom koronawirusa SARS-CoV-2 oraz pomoże zapewnić dostęp do skutecznych szczepionek w przypadku pojawienia się nowego wirusa lub jego odmiany. Z programu Horyzont 2020 zostanie sfinansowane m.in. utworzenie sieci testowania szczepionek pod nazwą VACCELERATE. Finansowanie z programu Horyzont Europa uzupełni to działanie, zapewniając dalsze wsparcie dla udostępniania otwartych danych, badań oraz testowania szczepionek na dużych grupach społeczeństwa.

Pierwszy krok

Konsorcjum VACCELERATE podpisało umowę z Komisją Europejską o grant w wysokości 12 mln euro na szybkie utworzenie sieci badań klinicznych obejmującej 21 krajów (inne kraje są zachęcane do przyłączenia się). Będzie ściśle współpracować z Europejską Agencją Leków (EMA), aby umożliwić badania kliniczne szczepionek przeciw COVID-19 i przygotować Europę na inne pojawiające się choroby zakaźne w przyszłości. W szczególności pomoże określić bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek w grupach priorytetowych (np. osoby starsze, kobiety w ciąży i dzieci), ocenić skuteczność szczepionek dla nowych wariantów SARS-CoV-2 lub dla różnych kombinacji już istniejących szczepionek („mieszać i łączyć”). Będzie działać jako główny punkt zbiorczy dla twórców szczepionek, w tym MŚP, które szukają europejskiej infrastruktury do przeprowadzania testów szczepionek. Połączy się także z  CLIN-Net i LAB-Net – ogólnoeuropejską siecią ponad 1000 placówek i laboratoriów prowadzących badania kliniczne w 41 krajach.

Projekt VACCELERATE obejmuje 26 partnerów z 16 państw członkowskich (AT, BE, CY, DE, DK, EL, ES, FR, IE, IT, LT, NL, PL, PT, SE, SK) i 5 krajach stowarzyszonych (CH, IL, NO, RS, TR), pod kierownictwem Szpitala Uniwersyteckiego w Kolonii (Niemcy). Sieć zorganizuje Grupę Roboczą Interesariuszy (Stakeholder Working Group – SWG), która na podstawie dyskusji zidentyfikuje pilne, niezaspokojone potrzeby w zakresie zdrowia publicznego. Skład SWG obejmuje Europejską Agencję Leków (EMA) i krajowe organy regulacyjne, a także Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz inne odpowiednie podmioty europejskie i międzynarodowe.

Od stycznia 2021 r. VACCELERATE scentralizowało informacje z ponad 180 ośrodków badawczych w 30 krajach europejskich, dotyczące ich zdolności do przeprowadzania badań szczepionek (szpitale, opieka podstawowa, sieci pediatryczne itp.). Mapowanie pozwoli również zidentyfikować najbardziej odpowiednie laboratoria do badania szczepionek, a w razie potrzeby zapewnione zostaną specjalne szkolenia. VACCELERATE będzie też pracować nad znormalizowanym zarządzaniem danymi i wspierać terminowe udostępnianie danych.

Dalsze działania

HERA Incubator przygotuje również grunt pod Europejski Urząd ds. Gotowości i Reagowania na Kryzys Zdrowotny (HERA). Szczegółowo, europejski program gotowości do obrony biologicznej ma na celu:

Te inwestycje badawcze budujące program HERA Incubator będą pierwszymi w ramach Horyzontu Europa, nowego programu UE na rzecz badań i innowacji.

autor: KPK