Przejdź do treści

Biuro Informacyjne Województwa Wielkopolskiego w Brukseli

    EU20 WLKP LOGOTYP RGB KOLOR

Biuro Wielkopolski w Brukseli Wielkopolska BXL

2020.07.09 Nowe strategie UE fotoAby do 2050 r. stać się neutralną dla klimatu, Europa musi dokonać transformacji swojego systemu energetycznego, który odpowiada za 75 proc. emisji gazów cieplarnianych w UE. Przyjęte 8 lipca strategie UE dotyczące integracji systemu energetycznego i wodoru będą torować drogę do stworzenia bardziej wydajnego i wzajemnie połączonego sektora energetycznego, którego motorem są dwa równie ważne cele: czystsza planeta i silniejsza gospodarka.

Te dwie strategie stanowią nowy program inwestycji w czystą energię zgodny z pakietem Komisji na rzecz odbudowy Next Generation EU i Europejskim Zielonym Ładem. Planowane inwestycje powinny przyczynić się do odbudowy gospodarki po kryzysie spowodowanym koronawirusem. Pozwolą one stworzyć europejskie miejsca pracy i umocnią naszą pozycję lidera oraz konkurencyjność w strategicznych sektorach przemysłu, co ma ogromne znaczenie dla odporności Europy.

Integracja systemów energetycznych

Strategia UE na rzecz integracji systemu energetycznego stworzy ramy przejścia na ekologiczną energię. Obecny model, w którym zużycie energii w transporcie, przemyśle, gazie i budynkach zorganizowane jest w „silosach”, z których każdy ma odrębne łańcuchy wartości, zasady, infrastrukturę, planowanie i model eksploatacji, nie może zapewnić neutralności klimatycznej do 2050 r. w sposób racjonalny pod względem kosztów; zmieniające się koszty innowacyjnych rozwiązań muszą zostać uwzględnione w modelu eksploatacji naszego systemu energetycznego. Należy stworzyć nowe powiązania między sektorami oraz wykorzystać postęp technologiczny.

Integracja systemu energetycznego oznacza, że system jest planowany i eksploatowany jako całość, tj. obejmuje rozmaite nośniki energii, infrastrukturę i sektory zużywające energię. Połączony i elastyczny system będzie bardziej wydajny i zmniejszy koszty dla społeczeństwa. W takim systemie energia elektryczna napędzająca samochody w Europie mogłaby pochodzić z paneli słonecznych na naszych dachach, podczas gdy nasze budynki mogłyby być ogrzewane ciepłem przesyłanym z pobliskiej fabryki, sama fabryka natomiast byłaby zasilana czystym wodorem produkowanym z morskiej energii wiatrowej.

Strategia ta opiera się na trzech głównych filarach:

  • Pierwszy z nich to bardziej zamknięty obieg systemu energetycznego, w którym efektywność energetyczna jest priorytetem. W strategii określone zostaną konkretne działania mające na celu stosowanie w praktyce zasady „efektywność energetyczna przede wszystkim” oraz skuteczniejsze wykorzystywanie lokalnych źródeł energii w budynkach lub przez społeczności. Ponowne wykorzystanie ciepła odpadowego z zakładów przemysłowych, ośrodków przetwarzania danych lub innych źródeł oraz energii wytwarzanej z bioodpadów lub oczyszczalni ścieków ma znaczny potencjał. Fala renowacji odegra ważną rolę w tych reformach.
  • Drugi – szerzej zakrojona bezpośrednia elektryfikacja sektorów zastosowań końcowych. Ponieważ sektor energetyczny ma największy udział w odnawialnych źródłach energii, powinniśmy w miarę możliwości w coraz większym stopniu wykorzystywać energię elektryczną: na przykład w pompach ciepła w budynkach, pojazdach elektrycznych w transporcie lub piecach elektrycznych w niektórych gałęziach przemysłu. Jednym z widocznych rezultatów będzie stworzenie sieci miliona punktów ładowania pojazdów elektrycznych wraz z ekspansją energii słonecznej i wiatrowej.
  • W przypadku sektorów, w których elektryfikacja jest trudna, w strategii promuje się czyste paliwa, w tym wodór odnawialny oraz zrównoważone biopaliwa i biogaz. Komisja zaproponuje nowy system klasyfikacji i certyfikacji paliw odnawialnych i niskoemisyjnych.

W strategii określono 38 działań mających na celu stworzenie bardziej zintegrowanego systemu energetycznego. Obejmują one przegląd istniejącego prawodawstwa, wsparcie finansowe, badania i wdrażanie nowych technologii i narzędzi cyfrowych, opracowanie wytycznych dla państw członkowskich w sprawie środków polityki budżetowej oraz stopniowe wycofywanie dotacji na paliwa kopalne, reformę systemu zarządzania rynkiem i planowanie infrastruktury, a także lepsze informowanie konsumentów. Analiza istniejących barier w tych obszarach będzie stanowić podstawę konkretnych propozycji Komisji, na przykład przeglądu rozporządzenia TEN-E do końca 2020 r. lub zmiany dyrektywy w sprawie opodatkowania energii oraz ram regulacyjnych rynku gazu w 2021 r.

Strategia w zakresie wodoru

W zintegrowanym systemie energetycznym wykorzystanie wodoru pomoże w dekarbonizacji przemysłu, transportu, wytwarzania energii i budynków w całej Europie. Strategia UE w zakresie wodoru dotyczy sposobu wykorzystania jego potencjału dzięki inwestycjom, regulacji, stworzeniu rynku oraz badaniom i innowacji.

Wodór może być źródłem energii w sektorach, które nie nadają się do elektryfikacji i umożliwić magazynowanie energii w celu zrównoważenia zmiennych przepływów energii ze źródeł odnawialnych. Można to jednak osiągnąć jedynie dzięki skoordynowaniu działań między sektorem publicznym i prywatnym na szczeblu UE. Priorytetem jest rozwój odnawialnych źródeł wodoru, produkowanego głównie z energii wiatrowej i słonecznej. Jednak w perspektywie krótko- i średnioterminowej potrzebne są inne niskoemisyjne technologie wodorowe, aby szybko ograniczyć emisje i wspierać rozwój rentownego rynku.

Stopniowe przejście wymaga podejścia etapowego.

  • W latach 2020–2024 wesprzemy instalację w UE elektrolizerów wodorowych zasilanych energią ze źródeł odnawialnych o mocy co najmniej 6 gigawatów elektrolizerów, produkujących do miliona ton odnawialnego wodoru.
  • W latach 2025–2030 wodór musi stać się integralną częścią zintegrowanego systemu energetycznego, z elektrolizerami wodorowymi zasilanymi energią ze źródeł odnawialnych o mocy co najmniej 40 gigawatów oraz produkcją do 10 mln ton odnawialnego wodoru w UE.
  • W latach 2030–2050 technologie produkcji odnawialnego wodoru powinny osiągnąć dojrzałość i być wdrażane na dużą skalę we wszystkich sektorach trudnych do dekarbonizacji.

Aby pomóc w realizacji tej strategii, Komisja zainicjowała 8 lipca europejski sojusz na rzecz czystego wodoru, w którym uczestniczą liderzy przemysłu, przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, krajowych i regionalnych ministerstw oraz Europejski Bank Inwestycyjny. Sojusz stworzy system wspierania inwestycji, służący rozwojowi produkcji czystego wodoru i stymulowaniu popytu na czysty wodór w UE.

Aby ukierunkować wsparcie na najbardziej ekologiczne spośród dostępnych technologii, Komisja będzie dążyć do wprowadzenia wspólnych norm, terminologii i certyfikacji opartej na emisjach dwutlenku węgla w całym cyklu życia produktu, zakotwiczonych w obowiązujących przepisach dotyczących klimatu i energii oraz zgodnie z taksonomią UE dotyczącą zrównoważonych inwestycji. Komisja zaproponuje środki polityczne i regulacyjne w celu zapewnienia pewności dla inwestorów, ułatwienia wykorzystywania wodoru, promowania niezbędnej infrastruktury i sieci logistycznych, dostosowania narzędzi planowania infrastruktury oraz wspierania inwestycji, w szczególności za pomocą planu odbudowy Next Generation EU.

Cytaty pochodzące od członków kolegium komisarzy

Wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu Frans Timmermans, powiedział: Przyjęte dziś [8 lipca 2020 r.] strategie przyczynią się do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu i ekologicznej odbudowy gospodarki, a także do zdecydowanego postępu w dekarbonizacji naszej gospodarki do 2050 r. Nowa gospodarka wodorowa może być motorem napędzającym wzrost gospodarczy, który pomoże nam przezwyciężyć zapaść spowodowaną przez COVID-19. Rozwijając i budując łańcuch wartości czystego wodoru, Europa stanie się światowym liderem i zachowa przewagę na starcie w dziedzinie czystych technologii.

Komisarz do spraw energii Kadri Simson dodała: 75 proc. emisji gazów cieplarnianych w UE pochodzi z energii, więc by osiągnąć cele wyznaczone na 2030 i 2050 r. potrzebujemy zmiany paradygmatu. System energetyczny UE musi zostać lepiej zintegrowany, musi być bardziej elastyczny i zdolny do stosowania najbardziej ekologicznych i najbardziej opłacalnych rozwiązań. Kluczową rolę w tym zakresie odegra wodór, ponieważ spadające ceny energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych i ciągłe innowacje powodują, że jest najbardziej opłacalnym rozwiązaniem przy budowie gospodarki neutralnej dla klimatu.

Komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton powiedział: Nowy europejski sojusz na rzecz czystego wodoru będzie stymulować inwestycje w produkcję wodoru. Komisja opracuje szereg konkretnych projektów mających na celu wsparcie wysiłków na rzecz dekarbonizacji sektorów energochłonnych UE, takich jak przemysł stalowy i chemiczny. Sojusz ten ma strategiczne znaczenie dla realizacji ambicji Zielonego Ładu i dla odporności naszego przemysłu. 

Kontekst

Europejski Zielony Ład – plan zbudowania zrównoważonej gospodarki UE poprzez dostrzeżenie w wyzwaniach związanych z klimatem i środowiskiem naturalnym możliwości we wszystkich obszarach polityki oraz przeprowadzenie transformacji, która będzie sprawiedliwa i będzie sprzyjać włączeniu społecznemu. Lepiej zintegrowany system energetyczny ma zasadnicze znaczenie dla realizacji neutralności klimatycznej do 2050 r., a jednocześnie dla tworzenia miejsc pracy, zapewnienia sprawiedliwej transformacji i wzmocnienia innowacyjności w UE i wiodącej pozycji unii w przemyśle na szczeblu globalnym. Sektor ten może wnieść kluczowy wkład w odbudowę gospodarki Unii po kryzysie związanym z koronawirusem, jak określono w pakiecie Next Generation EU, przedstawionym przez Komisję 27 maja 2020 r.

Obecnie systemy energetyczne nadal bazują na wielu równoległych i pionowych energetycznych łańcuchach wartości, które sztywno przypisują konkretne zasoby energetyczne do określonych sektorów ostatecznego wykorzystania, powodując marnowanie dużych ilości energii. Na przykład w sektorze transportu i jako substraty dla przemysłu dominują produkty ropopochodne. Węgiel i gaz ziemny są wykorzystywane głównie do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Sieci elektroenergetyczne i gazowe są projektowane i eksploatowane oddzielnie. Zasady rynkowe są również w dużej mierze specyficzne dla poszczególnych sektorów. Ten model osobnych struktur nie może prowadzić do powstania gospodarki neutralnej dla klimatu. Jest on nieefektywny pod względem technicznym i ekonomicznym oraz prowadzi do znacznych strat w postaci ciepła odpadowego i niskiej efektywności energetycznej.

Jednym ze sposobów na osiągnięcie integracji sektorowej jest wykorzystanie odnawialnego wodoru. Można go wykorzystywać jako substrat, paliwo lub jako nośnik i magazyn energii oraz do wielu potencjalnych zastosowań w sektorach przemysłu, transportu, energii i budownictwa. Co najważniejsze, nie emituje on żadnego zanieczyszczenia CO2 ani prawie żadnego zanieczyszczenie powietrza. Może zatem stanowić rozwiązanie pozwalające obniżyć emisyjność procesów przemysłowych i sektorów gospodarki, w których ograniczenie emisji dwutlenku węgla jest pilnie potrzebne, a zarazem trudne do osiągnięcia. Wszystko to sprawia, że wodór ma zasadnicze znaczenie dla wspierania zaangażowania UE w osiągnięcie do 2050 r. neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla, a także dla globalnych wysiłków na rzecz wdrożenia porozumienia paryskiego.

Więcej informacji:

Wniosek dotyczący unijnej strategii integracji systemu energetycznego

Wniosek w sprawie unijnej strategii w zakresie wodoru

Pytania i odpowiedzi dotyczące unijnej strategii integracji systemu energetycznego

Pytania i odpowiedzi dotyczące unijnej strategii w zakresie wodoru

Nota informacyjna o unijnej strategii integracji systemu energetycznego

Nota informacyjna o unijnej strategii w zakresie wodoru

Nota informacyjna o europejskim sojuszu na rzecz czystego wodoru

Wideo o integracji unijnego systemu energetycznego

Wideo o unijnej strategii w zakresie wodoru

Utworzenie unijnego sojuszu na rzecz czystego wodoru

Inne ogólne linki:

Europejski Zielony Ład

Ogólne informacje na temat integracji systemu energetycznego

Ogólne informacje na temat wodoru

Strona internetowa na temat unijnego sojuszu na rzecz czystego wodoru

Autor: Komisja Europejska