lologo ke3
Komisja przyjęła dziś swoje jedenaste sprawozdanie z postępów w realizacji unijnych programów relokacji i przesiedleń w sytuacjach nadzwyczajnych, w którym ocenia działania prowadzone od 2 marca 2017 r.
Państwa członkowskie czynią stałe postępy w zakresie relokacji, przeprowadzając rekordową liczbę relokacji w skali miesiąca (dodatkowe 2 465 osób). Całkowita liczba relokacji wynosi obecnie 16 340. Konieczne są jednak dalsze działania ze strony wszystkich państw członkowskich, aby dokonać relokacji wszystkich kwalifikujących się do niej osób w nadchodzących miesiącach. Państwa członkowskie poczyniły znaczne postępy w zakresie przesiedleń i zapewniły do tej pory bezpieczną i legalną drogę migracji dla 15 492 osób. Dążąc do usprawnienia procesu relokacji i przesiedleń, dzisiejsze sprawozdanie obejmuje ukierunkowane zalecenia dla państw członkowskich.
Komisarz ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział: W marcu odnotowaliśmy rekordową liczbę osób relokowanych. Proces ten stanowi prawdziwy wyraz aktywnej solidarności oraz dowód odpowiedzialności. Nadszedł czas, by państwa członkowskie wywiązały się ze swoich zobowiązań oraz zwiększyły podejmowane wysiłki. Mają one polityczny, prawny i moralny obowiązek, by to zrobić. Apeluję do państw, które jeszcze nie dołączyły się do wspólnych wysiłków, aby to uczyniły. Relokacja wszystkich kwalifikujących się osób z Grecji i Włoch w ciągu najbliższych miesięcy jest jak najbardziej możliwa. Jednocześnie udało nam się przesiedlić ponad dwie trzecie spośród uzgodnionej w lipcu 2015 r. liczby 22,5 tys. osób, którym zobowiązaliśmy się zaoferować bezpieczną i legalną możliwość wjazdu. Jest to dobra wiadomość. Wywiązujemy się z naszych zobowiązań w zakresie podziału odpowiedzialności z państwami trzecimi, takimi jak Turcja, Jordania i Liban.
Relokacja
Tempo relokacji nadal rośnie, co doprowadziło do wzrostu o 27 proc. liczby relokowanych osób w stosunku do poprzedniego najlepszego miesiąca – w marcu relokowano łącznie 2 465 osób (ponad 1 600 z Grecji i ponad 800 z Włoch). Na dzień 10 kwietnia dokonano w sumie relokacji 16 340 osób ( 5 001 z Włoch i 11 339 z Grecji). Jednak mimo tych postępów obecne tempo relokacji jest nadal znacznie niższe niż wyznaczone cele, których osiągnięcie zapewniłoby, że wszystkie kwalifikujące się osoby zostaną relokowane w nadchodzących miesiącach.
Około 14 tys. kandydatów do relokacji nadal przebywa w Grecji, a we Włoszech zarejestrowano dotychczas ok. 3,5 tys. osób w celu relokacji, jednak całkowita liczba osób kwalifikujących się do relokacji przebywających obecnie w obu tych państwach jest znacznie niższa od liczby przewidzianej w decyzjach Rady. Biorąc pod uwagę te dane, jeżeli osiągnięta zostanie zatwierdzona przez Radę Europejską docelowa liczba co najmniej 3 tys. relokacji miesięcznie z Grecji oraz przyjęty przez Komisję cel zakładający co najmniej 1,5 tys. relokacji miesięcznie z Włoch, relokacja do września 2017 r. wszystkich kwalifikujących się osób przebywających obecnie w tych dwóch krajach jest jak najbardziej możliwa. Warunki wstępne zostały spełnione, infrastruktura operacyjna do celów relokacji została w pełni wdrożona w obu krajach, a agencje UE i organizacje międzynarodowe zwiększyły swoje zdolności do realizacji wyznaczonych celów – obecnie do państw członkowskich należy wykazanie woli politycznej oraz wzmocnienie i skoordynowanie wysiłków w celu wywiązania się ze swoich zobowiązań.
W celu usunięcia pozostałych przeszkód operacyjnych i logistycznych w procedurze relokacji dzisiejsze sprawozdanie zawiera zalecenia skierowane do poszczególnych państw członkowskich i dotyczące usprawnienia całego procesu (od podjęcia zobowiązania do faktycznego dokonania relokacji).
W celu usprawnienia procedury relokacji państwa członkowskie powinny w szczególności:
- podejmować zobowiązania w cyklu miesięcznym, zwiększyć łączną liczbę relokacji będących przedmiotem zobowiązań, zwiększyć swoją zdolność do rozpatrywania wniosków o relokację oraz skrócić czas udzielania odpowiedzi;
- unikać zbyt restrykcyjnych preferencji i opóźnień oraz ograniczać wymogi powodujące opóźnienia w procedurze transferów relokacyjnych;
- wykazywać się większą elastycznością, jeśli chodzi o możliwość (w przypadku Włoch) oraz konieczność (w przypadku państw członkowskich dokonujących relokacji) przeprowadzania dodatkowych postępowań sprawdzających dotyczących bezpieczeństwa;
- traktować priorytetowo wnioski dotyczące osób wymagających szczególnego traktowania, w szczególności małoletnich bez opieki;
- ponadto, w przypadku Włoch, rejestracja i identyfikacja wszystkich kwalifikujących się kandydatów powinna odbywać się tak szybko, jak to jest możliwe.
Niektóre państwa członkowskie (Luksemburg i Portugalia) stopniowo wywiązują się ze swoich zobowiązań w odniesieniu do Grecji i Włoch, jednak inne (Bułgaria, Chorwacja i Słowacja) dokonują relokacji w bardzo ograniczonym zakresie. Austria ogłosiła, że niedługo rozpocznie dokonywanie relokacji, natomiast inne kraje (Węgry i Polska) nadal całkowicie odmawiają udziału w programie relokacji. Obecnie tylko dwa państwa członkowskie (Malta i Finlandia) są na dobrej drodze do terminowego wypełnienia spoczywających na nich obowiązków zarówno w odniesieniu do Włoch, jak i Grecji.
W związku z tym Komisja wzywa państwa członkowskie do stosowania się do jej zaleceń i wyznaczonych celów, aby zapewnić skoordynowane zwiększenie poziomu relokacji przed opublikowaniem kolejnego sprawozdania w maju 2017 r. Jak podkreślono w poprzednim sprawozdaniu, jeżeli państwa członkowskie nie zwiększą wkrótce tempa relokacji, Komisja nie zawaha się skorzystać z uprawnień przysługujących jej na mocy traktatów w odniesieniu do tych państw, które nie zastosują się do decyzji Rady. Należy też pamiętać, że prawny obowiązek relokacji osób uprawnionych nie ustanie we wrześniu. Komisja jest gotowa wspierać państwa członkowskie w procesie realizacji tych zobowiązań.
Przesiedlenia
Program przesiedleń nadal przebiega zgodnie z planami. Na dzień 10 kwietnia 15 492 osób zostało przesiedlonych do 21 krajów [1], co stanowi ponad dwie trzecie z liczby 22 504 osób uzgodnionej w ramach programu przesiedleń UE. Od dnia 28 lutego 2017 r. przesiedlono 1 070 osób, głównie z Turcji, Jordanii i Libanu.
Niektóre państwa członkowskie i kraje stowarzyszone wypełniły już swoje cele (Estonia, Irlandia, Niderlandy, Finlandia, Szwecja, Zjednoczone Królestwo, Islandia, Liechtenstein i Szwajcaria), a kolejne państwa przystąpiły do grona państw dokonujących przesiedleń w ramach programu UE, jednak podział obowiązków pozostaje nierównomierny. Dziewięć państw członkowskich (Bułgaria, Cypr, Grecja, Chorwacja, Malta, Polska, Rumunia, Słowacja i Słowenia) nie rozpoczęły jeszcze dokonywania przesiedleń w ramach bieżących programów UE.
Tempo przesiedleń z Turcji, uwzględnionych w ogólnej liczbie przesiedleń, stale rośnie; w ciągu ostatnich tygodni (od czasu ostatniego sprawozdania) przesiedlono 1 053 Syryjczyków. W sumie bezpieczną i legalną możliwość wjazdu do Europy na podstawie oświadczenia UE–Turcja uzyskało 4 618 syryjskich uchodźców. Państwa członkowskie dokonały znacznych postępów w przygotowaniach do kolejnych przesiedleń; liczba podjętych zobowiązań wynosi obecnie 26 112, co stanowi znaczny wzrost w stosunku do okresu objętego poprzednim sprawozdaniem. Austria i Rumunia obecnie przygotowują swoje pierwsze przesiedlenia w ramach programu. Część państw członkowskich nie dokonała jednak żadnych przesiedleń z Turcji, ani nie podjęła działań w tym kierunku (Cypr, Dania, Grecja, Węgry, Irlandia, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Zjednoczone Królestwo).
Pomimo osiągnięcia znacznych postępów, państwa członkowskie, które są jeszcze dalekie od osiągnięcia swych celów, a także państwa członkowskie, które jeszcze nie dokonywały przesiedleń w ramach programów UE, powinny jak najszybciej zwiększyć wysiłki na rzecz dokonywania przesiedleń i tym samym przyczynić się do wspólnych działań mających na celu zapewnienie bezpiecznych i legalnych dróg przybycia do UE osobom potrzebującym ochrony międzynarodowej oraz wdrożenie postanowień oświadczenia UE–Turcja.
Kontekst
Tymczasowy mechanizm relokacji w sytuacjach nadzwyczajnych został ustanowiony w dwóch decyzjach Rady z września 2015 r., w których państwa członkowskie zobowiązały się, że relokują z Włoch i Grecji osoby wymagające ochrony międzynarodowej. Decyzje o relokacji dotyczą zobowiązania do relokacji 98 255 osób, po tym jak 29 września 2016 r. Rada przyjęła zmianę do swojej 2. decyzji w sprawie relokacji. Zmiana ta przewiduje, że 54 000 miejsc, których jeszcze nie przydzielono, zostanie udostępnionych na potrzeby zgodnego z prawem przyjmowania przez UE obywateli Syrii z Turcji.
Dnia 8 czerwca 2015 r. Komisja przyjęła wniosek w sprawie europejskiego programu przesiedleń. Na tej podstawie 20 lipca 2015 r. państwa członkowskie uzgodniły, że przesiedlą 22 504 osoby ewidentnie wymagające ochrony międzynarodowej.
Dnia 7 marca 2016 r. Rada Europejska wezwała do przyspieszenia procesu wdrażania relokacji, aby załagodzić sytuację humanitarną w Grecji. Wobec pilnej potrzeby zapewnienia wsparcia Grecji i Włochom w swoich konkluzjach z 20 i 21 października Rada Europejska ponownie zaapelowała o podjęcie dalszych działań w celu przyspieszenia realizacji programów relokacji i przesiedleń. Dnia 15 grudnia Rada Europejska zatwierdziła wspólny plan działania dotyczący wdrażania ustaleń zawartych w oświadczeniu UE–Turcja, w którym ustalono wartość docelową dla Grecji na poziomie 3 000 relokacji miesięcznie oraz ponowiono wezwanie do dalszego zwiększenia wysiłków na rzecz przyspieszenia relokacji, w szczególności w odniesieniu do małoletnich bez opieki.
Oświadczenie UE–Turcja z 18 marca 2016 r. zakłada, że każdej readmisji obywatela Syrii odesłanego z wysp greckich do Turcji towarzyszyć będzie przesiedlenie innego Syryjczyka z Turcji do państw członkowskich UE. Zasada ta obowiązuje od 4 kwietnia 2016 r. Pierwszeństwo mają migranci, którzy nie próbowali wcześniej nielegalnie dostać się na terytorium UE.
Dnia 13 lipca 2016 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący stałych ram UE w zakresie przesiedleń, aby ustanowić wspólny zbiór standardowych procedur wyboru kandydatów do przesiedlenia oraz wspólny status ochrony przyznawany osobom przesiedlanym do UE. Dzięki temu europejskie działania w zakresie przesiedleń będą w przyszłości skuteczniejsze i lepiej skoncentrowane.
W 2016 r. Komisja przyjęła pierwsze sprawozdanie w sprawie relokacji i przesiedlenia. Sprawozdania: drugie, trzecie, czwarte, piąte, szóste, siódme, ósme, dziewiąte i dziesiąte zostały przyjęte odpowiednio w dniach 12 kwietnia, 18 maja, 15 czerwca, 13 lipca, 28 września, 9 listopada, 8 grudnia 2016 r. oraz 28 lutego i 2 marca 2017 r.
Dodatkowe informacje
Komunikat: Jedenaste sprawozdanie w sprawie relokacji i przesiedleń
Załącznik 1: Relokacje z Grecji
Załącznik 2: Relokacje z Włoch
Załącznik 3: Relokacje z Włoch i Grecji
Załącznik 4: Przesiedlenia – aktualna sytuacja
ZESTAWIENIE INFORMACJI: Relokacja i przesiedlenia
ZESTAWIENIE INFORMACJI: Zarządzanie kryzysem uchodźczym: Unijne wsparcie finansowe dla Grecji
Europejski program w zakresie migracji
Decyzja Rady w sprawie relokacji 40 000 osób z Włoch i Grecji
Decyzja Rady w sprawie relokacji 120 000 osób z Włoch i Grecji
Konkluzje Rady w sprawie przesiedlenia 20 000 osób wymagających ochrony międzynarodowej
Oświadczenie UE-Turcja z dnia 18 marca 2016 r.
[1] Austria, Belgia, Republika Czeska, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Irlandia, Islandia, Liechtenstein, Litwa, Łotwa, Niderlandy, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Włochy i Zjednoczone Królestwo.
Autor: Komisja Europejska