parlamenteuPowojenna integracja europejska

W powojennej Europie wciąż istniała obawa, iż mogłaby się ona ponownie stać teatrem zmagań wojennych. Jeden z francuskich polityków – Jean Monnet, chcąc temu zapobiec, postanowił podjąć działania zmierzające do zjednoczenia państw europejskich. Monnet wspólnie ze współpracownikami przystąpił do opracowywania koncepcji Wspólnoty Europejskiej. W dniu 9 maja 1950 r. francuski szef dyplomacji Robert Schuman przedstawił tzw. deklarację Schumana w imieniu rządu swojego państwa. Autorem tekstu deklaracji był J. Monnet, który zainicjował, aby nadzór nad francusko-niemiecką produkcją węgla i stali sprawowała jedna instytucja, tzw. Wysoka Władza. Koncepcja ta wiązała się z założeniem, iż jeśli wytwarzanie tych dwóch surowców zostanie współdzielone przez dwa najsilniejsze europejskie państwa, pozwoli to uniknąć wybuchu kolejnej wojny w przyszłości. Przedstawiciele Włoch, Francji, Niemiec oraz państw Beneluksu entuzjastycznie przyjęli tą propozycję. Wkrótce sześć państw Europy Zachodniej (wymienionych wcześniej) podpisało Traktat paryski ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS).

Na mocy traktatu paryskiego utworzono cztery instytucje EWWiS: Wysoką Władzę (poprzedniczkę dzisiejszej Komisji Europejskiej), Radę (poprzedniczka Rady UE), Trybunał Sprawiedliwości (dzisiejszy Trybunał Sprawiedliwości UE) oraz Zgromadzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, będące pierwowzorem dzisiejszego Parlamentu Europejskiego. Instytucje EWWiS znajdowały się w Luksemburgu, jednakże obrady plenarne Zgromadzenia odbywały się w Strasburgu, w budynku należącym do Rady Europy.

 Zaszczyt pełnienia funkcji pierwszego przewodniczącego Zgromadzenia EWWiS przypadł belgijskiemu politykowi Paulowi Henriemu Spaakowi, urodzonemu w rodzinie znanych polityków – jego matka była pierwszą kobietą, która zasiadała w belgijskim senacie, z kolei dziadek był prominentnym członkiem Partii Liberalnej. W trakcie I wojny światowej młody Spaak zataił swój prawdziwy wiek, aby móc walczyć w szeregach armii belgijskiej. Niedługo potem został pojmany przez wojska niemieckie. Gdy wojna dobiegła końca, Spaak rozpoczął studia na kierunku prawa. Równolegle zaczął pasjonować się sportem – w 1922 r. brał udział w turnieju o Puchar Davisa jako członek belgijskiej drużyny tenisa ziemnego. Gdy wybuchła II wojna światowa, Paul Henri Spaak udał się do Londynu, by sprawować funkcję belgijskiego szefa dyplomacji na uchodźstwie. Spaak w późniejszych latach piastował również inne ważne funkcje m.in. premiera Belgii, Sekretarza Generalnego NATO i przewodniczącego pierwszej sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ.

Podczas konferencji w Mesynie liderzy europejscy powierzyli Spaakowi stanowisko przewodniczącego komitetu (nazywanego komitetem Spaaka), który miał przygotować raport dotyczący utworzenia europejskiego rynku wspólnego. Efekty pracy komitetu, znane pod nazwą tzw. raportu Spaaka, przyczyniły się do podpisania w dniu 25 marca 1957 r. traktatów rzymskich, na mocy których powstały: Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EURATOM) oraz Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG).

W konsekwencji powołania do życia EWG i EURATOM, Wspólne Zgromadzenie EWWiS zostało poszerzone o pozostałe dwie Wspólnoty. Pierwsze obrady połączonego zgromadzenia, w skład którego wchodziło 142 członków, odbyły się 19 marca 1958 r. w Strasburgu. Wówczas podjęta została decyzja o wprowadzeniu nazwy – Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego, a cztery lata później ponownie zmieniono nazwę tego organu na – Parlament Europejski. Początkowo w Strasburgu odbywały się główne sesje plenarne Zgromadzenia/Parlamentu, a dodatkowe sesje przeprowadzane były w Luksemburgu. Tymczasem prace dzisiejszej Komisji i Rady przebiegały w Brukseli, a w związku z tym, iż Parlament w dużej mierze współpracował z tymi instytucjami, zadecydowało to o tym, iż i jego działalność coraz częściej przenoszona była do stolicy Belgii. 

Zanim mieszkańcy Wspólnoty mogli wziąć czynny udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego, jego deputowani mianowani byli przez parlamenty krajowe. W trakcie konferencji w Paryżu w 1974 r. podjęto decyzję, iż kolejne wybory do PE, które zostaną zorganizowane będą bezpośrednie. Na kartach historii integracji europejskiej na stałe zapisała się data pierwszych bezpośrednich wyborów europejskich, które zostały przeprowadzone w dniach 7-10 czerwca 1979 r.