mapka
W kolejnym budżecie długoterminowym UE na lata 2021–2027 Komisja Europejska proponuje zwiększenie budżetu na działania zewnętrzne do kwoty 123 mld EUR. Budżet ten ma mieć również prostszą strukturę i być bardziej elastyczny, aby skuteczniej stawić czoła dzisiejszym globalnym wyzwaniom.
Budżet działań zewnętrznych UE będzie głównym narzędziem UE we wspieraniu krajów partnerskich w transformacji politycznej i gospodarczej i na drodze do zrównoważonego rozwoju, stabilności, konsolidacji demokracji, rozwoju społeczno-ekonomicznego i likwidacji ubóstwa. W budżecie przewidziano również nadal miejsce dla pomocy humanitarnej udzielanej przez UE na całym świecie. Jeśli chodzi o kraje sąsiadujące z UE, nowy budżet będzie również narzędziem pomagającym im w zbliżaniu się do jednolitego rynku UE.
Federica Mogherini, wysoka przedstawiciel Unii i wiceprzewodnicząca Komisji, stwierdziła: Proponujemy budżet na działania zewnętrzne Unii Europejskiej na najbliższe siedem lat w wysokości 123 mld euro. To 30 proc. więcej niż dotychczas. Jest to bezprecedensowa inwestycja w naszą rolę globalnego partnera. Więcej zasobów i więcej możliwości działania w roli wiarygodnego, przewidywalnego i współpracującego gracza na arenie międzynarodowej – dokładnie tego w tych trudnych czasach oczekują nasi obywatele i partnerzy. Jest to wyraz uznania dla wartości dodanej działań UE w dziedzinie polityki zagranicznej. We współczesnym świecie możemy wspólnie wywrzeć większy wpływ, niż którekolwiek państwo członkowskie oddzielnie.
Komisarz do spraw europejskiej polityki sąsiedztwa i negocjacji w sprawie rozszerzenia Johannes Hahn powiedział: Dzięki większemu i zreformowanemu budżetowi będziemy kontynuować współpracę z krajami, które chcą przystąpić do UE. Będziemy również utrzymywać szczególnie dobre stosunki z naszymi wschodnimi i południowymi sąsiadami. Chcemy w ten sposób realizować nasz cel strategiczny i tworzyć wspólną przestrzeń stabilności, bezpieczeństwa i dobrobytu w regionach sąsiadujących z UE.
Komisarz do spraw współpracy międzynarodowej i rozwoju Neven Mimica dodał: UE silnie popiera agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030. W naszych propozycjach przedstawiliśmy podstawę finansową, dzięki której UE może utrzymać swoją ważną rolę w polityce rozwoju. Chcemy pomagać naszym partnerom w eliminacji ubóstwa i reagowaniu na wyzwania globalne. Chcemy dopilnować, aby nikt nie został pominięty.
Christos Stylianides, komisarz ds. pomocy humanitarnej i zarządzania kryzysowego, oświadczył: Co roku pojawiają się nowe i złożone nadzwyczajne sytuacje humanitarne na świecie. UE chce jeszcze lepiej wypełniać swoją misję, udzielając pomocy humanitarnej. Dzięki większemu budżetowi będziemy w dalszym ciągu okazywać solidarność z milionami potrzebujących.
Najważniejsze elementy nowych propozycji budżetowych w zakresie działań zewnętrznych:
- Więcej środków finansowych: finansowanie wzrośnie z 94,5 mld euro w latach 2014–2020 do 123 mld euro w latach 2021-2027, co stanowi wzrost o 30 proc.
- Uproszczenie: Komisja proponuje zmniejszenie liczby instrumentów, a także włączenie Europejskiego Funduszu Rozwoju do budżetu UE. Poprawi to spójność i pozwoli lepiej skoncentrować się na realizacji celów politycznych i współpracy z partnerami, zgodnie z wartościami i priorytetami UE.
- Elastyczność: nowa struktura budżetu umożliwi wykorzystanie niewydanych środków w kolejnych latach. Dzięki temu UE będzie mogła lepiej reagować na zmieniającą się sytuację, zgodnie z priorytetami takimi jak eliminacja ubóstwa oraz promowanie zrównoważonego rozwoju, dobrobytu, pokoju i stabilności.
- Większa przejrzystość i demokratyczna kontrola: na przykład poprzez włączenie Europejskiego Funduszu Rozwoju do budżetu UE.
Nowe proponowane instrumenty w dziedzinie działań zewnętrznych UE:
- Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) z budżetem 89,2 mld euro: ten nowy instrument będzie się składał z trzech filarów: 1. filar geograficzny, odnoszący się szczególnie do polityki sąsiedztwa i Afryki Subsaharyjskiej, zostanie w znacznym stopniu wzmocniony, aby nieść pomoc w wyzwaniach globalnych, takich jak rozwój społeczny (w tym równouprawnienie płci), zmiana klimatu, ochrona środowiska, migracja i bezpieczeństwo żywnościowe; 2. filar tematyczny, będzie stanowił uzupełnienie filaru geograficznego poprzez wspieranie praw człowieka i demokracji, społeczeństwa obywatelskiego, stabilności i pokoju – w zakresie, w jakim należy się zająć tymi kwestiami na poziomie globalnym – a także inne globalne wyzwania, które nie są ujęte w filarze geograficznym; 3. filar szybkiego reagowania, który pozwoli UE szybko reagować na kryzysy, jak również wspierać zapobieganie konfliktom, budować odporność państw, społeczeństw, społeczności i osób prywatnych, powiązać pomoc humanitarną z pomocą rozwojową, a także reagować na wczesnym etapie na inne cele w dziedzinie polityki zagranicznej;
- Nowy Europejski Instrument na rzecz Bezpieczeństwa Jądrowego: jego budżet w wysokości 300 mln euro uzupełni działania w ramach tego nowego uproszczonego instrumentu, przyjętego na podstawie Traktatu Euratom;
- Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III): kwota 14,5 mld euro pozwoli zwiększyć wsparcie dla krajów kandydujących do UE i potencjalnych krajów kandydujących na ich drodze ku spełnieniu kryteriów przystąpienia do Unii poprzez poważne kompleksowe reformy;
- Instrument Pomocy Humanitarnej: z budżetem 11 mld euro pozwoli UE na udzielanie pomocy, zależnie od potrzeb, w celu ratowania i ochrony życia, zapobiegania ludzkiemu cierpieniu i łagodzenia jego skutków oraz w dziedzinie ochrony integralności i godności ludności dotkniętej klęskami żywiołowymi i katastrofami spowodowanymi przez człowieka;
- budżet wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w wysokości 3 mld euro. Środki te zostaną przeznaczone na reagowanie na konflikty i kryzysy zewnętrzne oraz budowanie zdolności krajów partnerskich i ochronę UE i jej obywateli;
- współpraca z krajami i terytoriami zamorskimi, w tym z Grenlandią, o wartości 500 mln euro. Środki te będą stanowiły wsparcie dla wzmocnienia powiązań gospodarczych, politycznych i kulturowych pomiędzy UE a 13 krajami i terytoriami zamorskimi powiązanymi z państwami członkowskimi UE;
- pozostała kwota w wysokości ok. 4,5 mld euro składa się z rezerwy budżetowej (3,2 mld euro) oraz innych pozycji budżetowych, takich jak dotacje na pomoc makrofinansową, ocena i audyt, oraz praca z organizacjami międzynarodowymi i agencjami zdecentralizowanymi;
- wniosek Komisji obejmuje również ramy inwestycji w działania zewnętrzne, które pozwolą uzyskać możliwości finansowania nawet do 60 mld euro. Środki te zostaną wdrożone na podstawie pozytywnych doświadczeniach z Europejskiego planu inwestycji zewnętrznych i pomogą uzyskać dodatkowe zasoby finansowe z sektora prywatnego na rzecz zrównoważonego rozwoju;
- ponadto wysoka przedstawiciel przy wsparciu Komisji proponuje utworzenie – poza budżetem UE – Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju, dysponującego budżetem 10,5 mld euro. Europejski Instrument na rzecz Pokoju będzie finansował działania operacyjne w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, które mają wpływ na kwestie wojskowe lub polityczno-obronne i jako takie nie mogą być finansowane z budżetu UE. Celem jest zwiększenie zdolności Unii do zachowania pokoju, zapobiegania konfliktom i wzmacniania bezpieczeństwa międzynarodowego, zgodnie z Traktatem o Unii Europejskiej oraz celami i zasadami Karty Narodów Zjednoczonych.
Co dalej?
Niezbędne jest szybkie porozumienie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie ogólnego długoterminowego budżetu UE i powiązanych wniosków sektorowych. W ten sposób środki UE będą mogły zacząć jak najszybciej przynosić praktyczne rezultaty.
Opóźnienia podobne do tych, które wystąpiły na początku bieżącego okresu budżetowego 2014–2020, mogą skutkować poważnymi ograniczeniami, jeśli chodzi o możliwość dopełnienia międzynarodowych zobowiązań UE wobec jej partnerów.
Osiągnięcie w 2019 r. porozumienia w sprawie przyszłego budżetu długoterminowego umożliwi płynne przejście z obecnego długoterminowego budżetu (2014–2020) do nowego, a także zapewni przewidywalność i ciągłość finansowania z korzyścią dla wszystkich.
Więcej informacji
Teksty prawne i arkusze informacyjne dotyczące polityki sąsiedztwa i stosunków międzynarodowych
Europejski Instrument na rzecz Pokoju
Dalsze informacje na temat budżetu UE na przyszłość
Autor: Komisja Europejska